
توقف وسیله نقلیه: قوانین، نکات ایمنی و جزئیات کامل
توقف صحیح خودرو یکی از مهمترین مباحث کتاب آیین نامه است که در هر مرحله از آموزش رانندگی باید به آن توجه ویژه داشته باشید. با رعایت قوانین توقف، نه تنها میتوانید در آزمون آیین نامه نمره کامل بگیرید، بلکه ایمنی خود و دیگران را نیز تضمین میکنید. در این بخش، همه نکات لازم را برای یادگیری بهتر توقف خودرو بهصورت ساده و کاربردی جمعآوری کردهایم. توصیه میشود پیش از شرکت در آزمون، با مرور نمونه سوالات آیین نامه و انجام آزمون آنلاین آیین نامه گواهیتو آمادگی خود را کامل کنید.
توقف صحیح خودرو نه تنها نشان دهنده مهارت و دقت راننده است، بلکه تأثیر مستقیم بر ایمنی همه کاربران جاده دارد. رعایت اصول و قوانین توقف، از بروز بسیاری از حوادث و سوانح رانندگی پیشگیری میکند و به نظم و روانی ترافیک شهری کمک شایانی مینماید. آگاهی از شرایط و مکانهای مجاز یا ممنوع برای توقف، انتخاب بهترین موقعیت در معابر، و عمل به هشدارها و علائم راهنمایی، همگی از عوامل کلیدی در داشتن رانندگی ایمن و مسئولانه هستند. این بخش به شما کمک میکند تا با تمامی نکات و الزامات توقف آشنا شوید و آنها را به درستی در موقعیتهای واقعی به کار ببندید.
تعریف توقف وسیله نقلیه
توقف به معنای ایستادن موقت وسیله نقلیه در کنار راه یا محلهای مجاز است. این عمل معمولاً برای سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری یا تخلیه بار، یا استراحت کوتاه انجام میشود. توقف با پارک کردن تفاوت دارد و مدت زمان آن کوتاهتر است.
تفاوت توقف و پارک کردن
- توقف : ایستادن کوتاهمدت (کمتر از 5 دقیقه) برای انجام کارهای سریع.
- پارک کردن : ایستادن طولانی مدت (بیش از 5 دقیقه) برای مدت زمان بیشتر.
توقفسنج یا پارکومتر چیست ؟
دستگاهی است که با انداختن سکه یا پرداخت حق توقف، استفاده از کارتهای اعتباری یا روشهای دیگر، اجازه توقف را در زمان معین به خودرو میدهد.
زمان لازم برای توقف خودرو چیست و به چه عواملی بستگی دارد ؟
زمانی که طول میکشد تا خودروی شما متوقف شود که به عوامل زیر بستگی دارد:
زمان واکنش
از زمانی که راننده تشخیص میدهد نیاز به توقف دارد تا لحظه به کار گرفتن ترمزها، زمان واکنش نام دارد. در طول این زمان خودروی شما مسافتی را طی کرده است.
مسافت ترمز
مسافتی که از زمان ترمز تا زمان توقف طی میشود، مسافت ترمز نام دارد.
مسافت توقف
مجموع مسافت ترمز و مسافتی که در زمان واکنش طی میشود، مسافت توقف خواهد بود. و به یاد داشته باشید :
- در جادههایی که از لحاظ آسفالت شرایط مطلوبی نداشته یا آغشته به قیر بوده یا شن و ماسه در سطح آسفالت وجود دارد یا در شرایط بد آبوهوایی، مسافت توقف افزایش خواهد یافت.
- زمانی که جاده مرطوب است زمان توقف خودرو افزایش مییابد
مکانهای مجاز و غیرمجاز برای توقف
انتخاب مکان مناسب برای توقف از مهمترین اصول رانندگی ایمن است. توقف در مکانهای غیرمجاز میتواند جریمه یا خطراتی به همراه داشته باشد.
مکانهای مجاز برای توقف
- کنار خیابانها و جادهها، در صورت نبود تابلوی منع توقف.
- محلهای مشخصشده مانند ایستگاههای اتوبوس (برای اتوبوسها) یا پارکینگها.
- پارکینگهای عمومی و خصوصی.
مکانهای غیرمجاز برای توقف
توقف در این مکانها ممنوع است و عواقبی مانند جریمه یا توقیف خودرو را به دنبال دارد:
- پیادهرو گذرگاه پیاده
- مقابل ورودی خیابانها و جادهها و کوچهها یا ورودی و خروجی اتومبیلرو ساختمانها.
- داخل تقاطع.
- در فاصله 15 متری میدان یا تقاطع یا سه راهها یا تقاطع راهآهن.
- در فاصله 15 متری شیرهای آب آتشنشانی و شیرهای آب نصب شده در راهها.
- در فاصله 15 متری اطراف چراغهای راهنمایی و رانندگی و یا محلهایی که توقف وسایل نقلیه مانع دید علائم راهنمایی و رانندگی بشود.
- از ابتدا تا انتهای پیچها.
- در فاصله 15 متری ورودی و خروجی مراکز آتشنشانی، پلیس و بیمارستانها و فوریتهای پزشکی.
- کنار وسایل نقلیه که خود متوقف میباشند (توقف دوبله).
- روی پلها و درون تونلها و معابر در ارتفاع. توقف در این مکانها بسیار خطرآفرین بوده و میتواند باعث ایجاد ترافیک و تصادف شود.
- در خیابانهایی که پیادهرو آن قابل عبور نبوده و پیادگان مجبورند از بخشی از سوارهرو عبور کنند.
- در ایستگاههای وسایل نقلیه همگانی و حریم آنها با علائم راهنمایی و رانندگی مشخص است.
- در محلهایی که علائم راهنمایی و رانندگی مانند تابلوهای توقف ممنوع و یا ایستادن ممنوع و یا خطکشیهای شطرنجی در سطح تقاطع و یا معابر نیز دلالت بر ممنوعیت توقف نماید.
- در هر نقطه از معابر در حال تعمیر، شستشو تعویض روغن و نیز در طول مسیرهای ویژه اتوبوس و دوچرخه و همچنین در طول مسیر و خطوط عبور آزادراهها
- در جاهایی که دستگاه توقفسنج (پارکومتر) نصب شده و یا توقف با کارت پارک یا انواع دیگر تجهیزات توقفسنج با علائم مشخص کننده مجاز میباشد، به علت پرداخت نکردن هزینه توقف و یا نداشتن کارت پارک مجاز و یا پایان زمان توقف.
وسیله نقلیه انتظامی و امدادی، هنگامیکه برای انجام مأموریت فوری در حرکتاند در صورت به کار بردن چراغ گردان ویژه اعلام خطر یا آژیر، تا حدودی که موجب بروز تصادف نشود، مجاز است در محل ممنوعه توقف کند.
علائم و تابلوهای مربوط به توقف
در خیابانهای شهری، توقف در سمت راست مجاز است، مگر اینکه تابلوی خاصی آن را ممنوع کرده باشد. فاصله از تقاطعها و خطوط عابر پیاده باید رعایت شود. تابلو های ممنوع کننده توقف یا ایستادن وسیله نقلیه به شرح زیر است :
تابلوی ایستادن ممنوع
دایرهای با حاشیه قرمز و دو خط مورب که نشاندهنده ممنوعیت استادن خودرو به هر مدت است.
تابلوی توقف ممنوع
دایرهای با حاشیه قرمز و خط مورب که نشاندهنده توقف وسیله نقلیه ممنوع است، جز برای سوار و پیاده کردن، مشروط به استقرار راننده در پشت فرمان.
تابلوی پارک ممنوع
مشابه تابلوی توقف ممنوع، اما با علامت P و خط مورب، که پارک کردن را ممنوع میکند.
تابلوی محل توقف مجاز
با علامت P و رنگ آبی، نشاندهنده مجاز بودن توقف در آن محل است.
تابلوی توقف در زمانهای خاص
محدودیتهای زمانی توقف را مشخص میکند، مثلاً توقف ممنوع در ساعات خاص.
برای آموزش تمام تابلو های راهنمایی و رانندگی از این لینک استفاده کنید : تابلو های راهنمایی و رانندگی
نکات ایمنی در هنگام توقف
در کتاب آیین نامه دستور العمل هایی برای توقف وسیله نقلیه بیان شده است که رعایت این نکات ایمنی را در سطح راه ها بسیار افزایش می دهد.
توقف در خط های عبوری
هرگونه توقف کوتاه یا طولانی وسایل نقلیه در خطهای عبور یا مسیر وسایل نقلیه و پیادگان و همچنین توقف وسایل نقلیه در حاشیه راه عابران عرضه و خرید و فروش کالا که موجب تجمع اشخاص و یا وسایل نقلیه در محل یا انحراف دید و یا کاهش توجه رانندگان از رانندگی و احتمال وقوع تصادف گردد ممنوع است.
نصب علائم اضطراری توقف
رانندگان وسایل نقلیه در صورت توقف اضطراری که امکان انتقال وسیله نقلیه به بیرون خط و یا مسیر عبوری وجود نداشته باشد، موظفاند با نصب علائم، از فاصله 70 متری رانندگان وسایل نقلیه دیگر و پیادگان را آگاه سازند.
خروج راننده از خودروی روشن متوقف شده
هیچ رانندهای مجاز نیست وسیله نقلیهای را که موتور آن روشن است حتی در محل مجاز متوقف سازد و خود از آن پیاده و دور گردد.
توقف در سطح شیب دار
در معابر شیبدار پس از توقف، رانندگان باید چرخهای جلوی وسیله نقلیه را به سمت کناره راه بپیچانند و سپس با رعایت دیگر نکات ایمنی، موتور را خاموش و پیاده شوند، مگر در راههایی که کناره آنها منتهی به پرتگاه است.
توقف صحیح وسیله نقلیه چگونه است ؟
رعایت نکات ایمنی هنگام توقف از بروز حوادث جلوگیری میکند پس برای توقف صحیح وسیله نقلیه به شیوه زیر عمل کنید:
استفاده از چراغهای راهنما
قبل از توقف، از چراغ راهنما برای اطلاع رسانی به سایر رانندگان استفاده کنید.
رعایت فاصله ایمنی
فاصله مناسبی از خودروها و موانع رعایت کنید تا امکان حرکت آسان فراهم باشد.
خاموش کردن موتور
در توقفهای طولانی، موتور را خاموش کنید تا سوخت کمتری مصرف شود.
استفاده از ترمز دستی
پس از توقف، ترمز دستی را بکشید تا خودرو ثابت بماند.
توجه به شیب خیابان
در خیابانهای شیبدار، چرخها را به سمت جدول بچرخانید تا خودرو ایمن بماند. ( این نکته بسیار مهم است و چندین بار در همین صفحه تکرار شده است )
توقف در چه مکان هایی الزامی است ؟
در حین مواجهه با خودرو های امدادی
هنگام برخورد با وسایل نقلیه امدادی که دستگاههای آگاه سازی شنیداری یا دیداری خود را به کار انداخته باشند تا حد امکان وسیله نقلیه را در مسیر مجاز خود به سمت راست راه هدایت و راه را برای آنها باز کنند و در صورت لزوم تا گذشتن وسایل نقلیه امدادی متوقف شوند.
تقاطع بدون علامت
پیش از ورود به تقاطعی که علائم یا مأمور راهنمایی و رانندگی ندارند، باید بایستید و سپس با احتیاط کامل از تقاطع بگذرند.
گذرگاه عابرین
پیش از رسیدن به گذرگاه پیاده و در صورت حضور یا عبور اشخاص باید وسیله نقلیه خود را متوقف سازند و همچنین با دادن علامت رانندگان پشت سر را نیز به توقف دعوت نمایند تا پیادگان با آرامش عبور کنند. در واقع در گذرگاه عابر پیاده که فاقد چراغ راهنمایی است، رانندگان موظف به توقف کامل هستند
اتومبیل مدارس
هنگام برخورد با اتومبیلهای مدارس که برای سوار و پیاده کردن دانش آموزان در حال توقف میباشند، توقف نمایند تا دانش آموزان با ایمنی کامل از عرض راه عبور کنند و زمانیکه پلیس مدرسه برای عبور ایمن دانش آموزان دستور میدهد.
تقاطع های هم سطح
در تقاطعهای همسطح راهآهن و یا راهآهن شهری، هنگامیکه علائم الکتریکی یا مکانیکی یا مکانیکی یا پرچم قرمز یا سوت قطار نزدیک شدن آن را اعلام میدارد یا دروازه عبور بسته شده یا در حال باز و بسته شدن است و یا مسیر عبوری از روی ریل متراکم باشد، باید لااقل در 5 متری علامت یا دروازه توقف کامل کنند تا قطار بگذرد و تقاطع برای عبور آزاد گردد.
توقف در چراغ قرمز
چراغ قرمز به معنی توقف میباشد. زمانی که چراغ قرمز است باید پشت خط عابر پیاده یا خط ایست توقف نمایید.
نکات تکمیلی توقف وسیله نقلیه
رانندگان موظفاند با دیدن حرکت گله و رمه از سرعت خود کاسته و در صورت لزوم تا عبور احشام توقف نمایند.
رانندگان وسایل نقلیه موتوری به ویژه اتومبیلهای مدارس و وسایل نقلیهای که حامل مواد خطرناک میباشند، در محل تقاطع راهآهن هرچند علامتی وجود نداشته باشد باید بهطور کامل توقف کنند و پس از اطمینان از بیخطر بودن معبر، از تقاطع بگذرند. در هر حال هنگام عبور از روی پلها، مجاز به تعویض دنده نمیباشند.
عبور وسایل نقلیه از پیادهروها و توقف آنها روی پیادهرو ممنوع است.
عبور و توقف وسایل نقلیه غیر مجاز در مسیر ویژه ممنوع بوده و با متخلفین برابر با قوانین جدید برخورد میگردد.
توقف وسایل نقلیه در محلهایی که مرتبط با عملیات اورژانسی میباشد همچون ورودی و خروجی مراکز آتشنشانی، پلیس، بیمارستان و نزدیک شیرهای آتشنشانی و شیرهای آب خلاف مقررات است چراکه باعث بینظمی و اختلال در انجام فعالیتهای این مراکز میگردد.
در تقاطعهای همسطح راه آهن و یا راه آهن شهری، هنگامی که علایم الکتریکی یا مکانیکی یا پرچم قرمز یا سوت قطار نزدیک شدن آن را اعلام میدارد یا دروازه عبور بسته شده یا در حال باز و بسته شدن است و یا مسیر عبوری از روی ریل متراکم باشد، باید لااقل در 5 متری علامت یا دروازه توقف کامل کنند تا قطار بگذرد و تقاطع برای عبور آزاد گردد.
اگر چراغ راهنمایی و رانندگی در ادامه مسیر شما سبز است ممکن است تا زمانی که شما به تقاطع برسید زرد و یا قرمز شود؛ پس باید سرعت خود را طوری تنظیم نمایید که بتوانید به راحتی در صورت لزوم توقف نمایید.
بهطورکلی، توقف در محلهایی که باعث اختلال در میدان دید یا اختلال در تردد سایر کاربران راه میگردد همچون ورودی خیابانها، جادهها و کوچهها، مقابل در پارکینگ ساختمانها، داخل تقاطعها و محدودههای آنها و مواردی از این دست ممنوع است.
پرسش و پاسخ
در آییننامه «توقف» به ایستادن کوتاهمدت خودرو (کمتر از پنج دقیقه) برای سوار و پیادهکردن مسافر یا بارگیری/تخلیه بار گفته میشود اگر مدت ایستادن بیش از پنج دقیقه باشد به آن «پارک کردن» یا «ایستادن طولانی» میگویند
زمان واکنش فاصلهی زمانی بین تشخیص خطر توسط راننده تا فشار دادن پدال ترمز است. مسافت ترمز مقدار مسافتی است که خودرو پس از فشار دادن ترمز طی میکند تا متوقف شود. مسافت توقف، مجموع مسافت طیشده در زمان واکنش و مسافت ترمز است.
سطح جاده و شرایط آبوهوا تأثیر زیادی دارند. جادهی مرطوب، شن و ماسه روی آسفالت، قیر یا آسفالت نامناسب و شرایط بد آبوهوایی باعث افزایش مسافت توقف میشوند. همچنین سرعت بالا و کهنه بودن لاستیکها میتواند این مسافت را بیشتر کند.
توقف فقط در محلهای مجاز و در منتهیالیه سمت راست خیابان مجاز است؛ مانند کنار خیابانها و جادهها در صورت نبودن تابلوی منع توقف، یا در پارکینگهای عمومی و خصوصی.
توقف در پیادهرو و گذرگاه عابر پیاده، مقابل ورودی خیابانها و کوچهها، داخل تقاطعها، در فاصله ۱۵ متری میدانها یا تقاطع راهآهن، در فاصله ۱۵ متری چراغهای راهنمایی یا شیرهای آب آتشنشانی، در کنار خودروهای متوقف (توقف دوبله) و روی پلها و تونلها ممنوع است.
توقف دوبله یعنی توقف در کنار خودرویی که قبلاً متوقف شده است؛ این کار مسیر عبور را مسدود کرده و خطر ایجاد میکند، بنابراین ممنوع است. توقف در خطوط ویژه اتوبوس یا دوچرخه و خطوط آزادراهها نیز بهجز برای خودروهای مجاز ممنوع بوده و موجب جریمه میشود.
ایستادن ممنوع: تابلو دایرهای با حاشیه قرمز و دو خط مورب است و هرگونه توقف حتی کوتاه را ممنوع میکند. توقف ممنوع: تابلو دایرهای با حاشیه قرمز و یک خط مورب است و اجازه نمیدهد خودرو برای مدتی بایستد؛ تنها سوار و پیادهکردن مسافر در حضور راننده مجاز است. پارک ممنوع: تابلو شبیه «توقف ممنوع» است اما با حرف P؛ پارک (ایستادن طولانی) را ممنوع میکند. تابلو مربع آبی با حرف P، محل پارک و توقف مجاز را نشان میدهد
پیش از توقف باید حتماً چراغ راهنما را روشن کنید تا دیگران از قصد شما مطلع شوند.
فاصله ایمنی از خودروها و موانع را رعایت کنید، در توقفهای طولانی موتور را خاموش کنید و ترمز دستی را بکشید. در خیابانهای شیبدار چرخهای جلو را به سمت جدول بچرخانید تا در صورت لغزش، خودرو به جدول تکیه کند.
اگر امکان انتقال خودرو به حاشیه راه وجود نداشت، باید با نصب علائم هشدار در فاصله حدود ۷۰ متری سایر رانندگان و عابران را مطلع کنید. ایجاد مانع در راه یا توقف بدون هشدار مجاز نیست.
خیر. آییننامه تأکید میکند راننده نباید وسیله نقلیهای را که موتور آن روشن است، حتی در محل مجاز، متوقف سازد و از آن پیاده شود. این کار خطرناک و تخلف است.
در سه حالت اصلی باید توقف کنید: ۱. وقتی وسیله نقلیه امدادی (آمبولانس، آتشنشانی یا پلیس) با چراغ یا آژیر نزدیک میشود؛ باید به سمت راست راه بروید و در صورت لزوم توقف کنید. 2. پیش از ورود به تقاطعهایی که علامت یا مأمور راهنمایی ندارد باید توقف و سپس با احتیاط عبور کنید. 3. قبل از گذرگاه عابر پیاده وقتی عابر در حال عبور است و باید رانندگان پشت سر را نیز با علامت دادن به توقف دعوت کنید.
زمانی که چراغ یا پرچم قرمز یا سوت قطار نزدیک شدن قطار را اعلام میکند یا دروازه عبور بسته است، باید حداقل در فاصله ۵ متری توقف کرده و پس از عبور قطار حرکت کنید.
حتی اگر هیچ علامت هشدار وجود نداشته باشد، راننده این وسایل نقلیه باید به طور کامل توقف کند و پس از اطمینان از بیخطر بودن مسیر، با احتیاط عبور نماید.
در صورت دیدن حرکت گله یا رمه باید سرعت را کم کنید و در صورت لزوم تا عبور احشام متوقف شوید. این اقدام برای حفظ ایمنی حیوانات و رانندگان ضروری است.
توقف خودرو یکی از مهمترین بخشهای آموزش آییننامه و رانندگی ایمن است. منظور از توقف، ایست کوتاه خودرو برای سوار یا پیاده کردن مسافر و بارگیری یا تخلیه بار است. رعایت نکات ایمنی مانند استفاده از راهنما پیش از توقف، انتخاب محل مناسب، رعایت فاصله ایمنی با جدول و دیگر خودروها، و توجه به تابلوهای توقف و ایستادن ممنوع اهمیت بالایی دارد. همچنین باید از توقف در محلهای ممنوع مانند روبهروی ورودی کوچهها، تقاطعها، کنار شیر آتشنشانی یا روی پلها پرهیز کرد. توجه به این نکات نهتنها از بروز جریمه و تخلفات جلوگیری میکند، بلکه ایمنی خود و سایر رانندگان و عابران را تضمین خواهد کرد.
تهیه شده توسط Luna – هوش مصنوعی گواهیتو
در هر یک از کارتهای زیر، میتوانید تعداد تقریبی سوالات مربوط به هر بخش در آزمون و همچنین میزان سختی آن را مشاهده کنید.

آموزش کامل حق تقدم ها در تقاطع ها
تعداد سوالات
5
میزان سختی سوالات

مفاهیم رانندگی ایمن در آزمون آیین نامه
تعداد سوالات
2
میزان سختی سوالات

بررسی سرعت ها در آزمون آیین نامه - سرعت مطمئنه، سرعت مجاز و...
تعداد سوالات
5
میزان سختی سوالات

بررسی کامل تابلو های راهنمایی و رانندگی | رنگ ها، شکل ها و مفاهیم
تعداد سوالات
10
میزان سختی سوالات

بررسی کامل خطوط | خطوط عابرین پیاده، خطوط توقف و ...
تعداد سوالات
5
میزان سختی سوالات

آزموش سبقت صحیح به همراه نکات آزمون آیین نامه
تعداد سوالات
4
میزان سختی سوالات

بررسی تکنیک های درست راه اندازی خودرو | صکادرات یا صادرکات
تعداد سوالات
3
میزان سختی سوالات
