گردش و دور زدن | قوانین و راه حل ها
گردش و دور زدن خودرو از مباحث اساسی در کتاب آیین نامه است که هر هنرجوی رانندگی باید به‌درستی با قوانین و روش‌های آن آشنا باشد. دانستن نحوه صحیح گردش در تقاطعها، رعایت حق تقدم و استفاده از علائم راهنما، نه تنها شانس قبولی شما در آزمون آیین نامه را افزایش میدهد، بلکه با حل سوالات آیین نامه و شرکت در آزمون آنلاین آیین نامه میتوانید مهارت خود را محک بزنید. در این صفحه به طور کامل و گام‌به‌گام تمامی نکات مهم مربوط به گردش و دور زدن خودرو را خواهید آموخت.
قواعد گردش در تقاطعها
استفاده از راهنما و علامت دادن
رانندگانی که قصد گردش دارند باید از حدود ۱۰۰ متر قبل از تقاطع چراغ راهنمای مناسب را روشن کنند تا سایر رانندگان از قصد آنها مطلع شوند. در خودروهایی که چراغ راهنما ندارند، باید با دست علامت داد:
دست چپ عمودی برای گردش به راست و دست چپ افقی برای گردش به چپ.
حق تقدم و سرعت مناسب
پیش از گردش، سرعت و موقعیت خودروهای جلو و عقب را بررسی کنید. رعایت حق تقدم عبور سایر وسایل نقلیه و عابرین پیاده الزامی است. هنگام گردش، سرعت خودرو را تا حدود ۱۶ – ۲۴ کیلومتر در ساعت کاهش دهید تا کنترل کامل داشته باشید. هرگاه فاصلهٔ خودرو یا موتورسیکلت دیگری کمتر از ۶۰ متر باشد، نباید گردش کنید.
انتخاب خط حرکت
برای گردش به راست، از حدود ۱۰۰ متر مانده به تقاطع به سمت راست‌ترین خط عبور حرکت کنید و پس از گردش در همان لاین قرار بگیرید.
برای گردش به چپ، ابتدا سرعت را کم کرده، راهنمای چپ بزنید و به سمت مرکز تقاطع حرکت کنید؛ پس از رعایت حقتقدم، در نزدیکی محور وسط خیابان مقصد قرار بگیرید .در چهارراه‌هایی که عرض دو طرف برابر است و علائم کنترلی وجود ندارد، همواره به خودرو سمت راست خود حق تقدم بدهید.
در جاده‌های دو طرفهٔ بیرون شهر، قبل از گردش به چپ باید خودرو را در شانه راه یا منتهی الیه سمت راست متوقف کنید، سپس پس از بررسی مسیر و استفاده از راهنما، گردش کنید. در راههای یکطرفه، برای گردش به چپ باید خودرو را به منتهی‌الیه طرف چپ خیابان هدایت و سپس گردش کنید.
گردش در میدانها و مسیرهای مشخص شده
در میدان‌هایی که جهت حرکت با خط‌کشی یا موانع مشخص شده است، گردش باید از سمت راست میدان انجام شود و حرکت خلاف جهت ممنوع است. در تقاطع‌هایی که جهت حرکت روی سطح آنها ترسیم شده، رانندگان تنها باید در همان جهت حرکت کنند.
قوانین گردش به راست
برای گردش به راست باید با توجه به‌سرعت و جهت و موقعیت وسایل نقلیه‌ای که در جلو عقب حرکت میکنند با فاصله کافی و مناسب و با استفاده از چراغ راهنما و یا با دادن علامت، وارد خط عبور سمت راست شده و به‌طور کامل از کنار تقاطع بگذرند.
قوانین گردش به چپ
برای گردش به چپ باید با توجه به‌سرعت و جهت و موقعیت وسایل نقلیه‌ای که در جلو عقب حرکت میکنند از فاصله کافی و مناسب چراغ راهنما استفاده نموده و یا با دادن علامت وارد مسیر مجاز سمت چپ شده به‌طوری‌که پس از ورود به تقاطع، وسیله نقلیه در حدود مرکز تقاطع قرار گیرد و سپس با رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه‌ای که مستقیم و در مسیر و محل مجاز در حرکت‌اند با حداقل سرعت به چند گردش نماید به نحوی که پس از ورود به خیابان موردنظر در مجاورت محور وسط آن خیابان قرار گیرد.
قوانین گردش به چپ در جاده های دو طرفه
برای گردش به چپ در راههای بیرون شهر که منحصر به دو خط عبور و رفت‌وبرگشت بوده و مانع فیزیکی وسط جاده وجود نداشته باشد رانندگان وسایل نقلیه موظف‌اند وسیله نقلیه را در شانه راه و در صورت نبودن آن، در منتهی‌الیه سمت راست راه متوقف نموده و سپس با توجه به‌سرعت و جهت و موقعیت وسایل نقلیه‌ای که به‌طور مستقیم در حال حرکت می‌باشند و با استفاده از چراغ راهنما و یا با دادن علامت اقدام به گردش نمایند.
گردش در میادین
در میدان‌هایی که به‌وسیله علائم، مانند خط‌کشی و یا موانع فیزیکی مشخص شده‌اند رانندگان وسایل نقلیه موظف‌اند از سمت راست آنها گردش نمایند و حرکت در خلاف جهت تعیین شده ممنوع است، مگر آن‌که به‌وسیله علائم دیگر، عبور از سمت چپ مجاز اعلام شود.
- در راههای یکطرفه برای گردش به چپ، رانندگان موظف‌اند وسیله نقلیه را به منتهی‌الیه طرف چپ خیابان هدایت و سپس به چپ گردش کنند.
- دور زدن در فاصله 150 متری پیچ‌ها و سربالایی‌ها و تونل‌ها که میدان دید کافی نیست و همچنین از روی خط پر یا ممتد (یک خط ممتد یا دو خط ممتد) ممنوع است.
محل های ممنوع برای دور زدن
نزدیک پیچ، سربالایی، تونل و پل
آیین نامه رانندگی تأکید میکند که دور زدن در فاصلهٔ ۱۵۰ متری قبل و بعد از پیچ‌ها، سربالایی‌ها، پل‌ها و تونل‌ها که میدان دید کافی نیست، ممنوع است. این فاصله برای سبقت گرفتن ۵۰ متر است و نباید با دور زدن اشتباه شود.
خط ممتد یا خطوط ترکیبی از سمت ممتد
عبور از روی خط ممتد (یک یا دو خط پیوسته) به معنای تخلف است و در حکم دیوار قانون است؛ بنابراین گردش یا سبقت گرفتن روی این خطوط ممنوع میباشد . در خطوط ترکیبی (خط ممتد کنار خط بریده)، تنها زمانی که خط سمت شما بریده باشد میتوانید عبور یا گردش کنید. خطوط بریده بریده (خطوط منقطع) امکان گردش یا تغییر مسیر را فراهم میکنند، اما باید با احتیاط کامل انجام شود.
دور زدن در تقاطع ها
بر اساس آیین‌نامه، در محدودهٔ ۱۵ متری قبل و بعد از تقاطعها حق دور زدن وجود ندارد
خط عابر پیاده و گذرگاهها
دور زدن بر روی خط کشی عابر پیاده ممنوع است. همچنین حقتقدم عابران پیاده باید رعایت شود؛ اگر خودرویی قبل از گذرگاه متوقف شده است، شما نیز باید توقف کنید.
آزادراهها و بزرگراهها
دور زدن و حتی به عقب راندن خودرو در آزادراه ها و ورودی و خروجی آنها ممنوع است. در صورت ضرورت، تنها در راههای دیگر و با احتیاط کامل اجازهٔ عقب رفتن وجود دارد.
خیابانهای یکطرفه و محلهای دارای تابلوی دور زدن ممنوع
در خیابان های یک طرفه، گردش یا دور زدن مجاز نیست مگر اینکه بریدگی یا تقاطع مشخصی اجازه دهد. به تابلوهای “دور زدن ممنوع” نیز توجه کنید؛ این تابلوها در برخی بلوارها و تقاطع ها نصب شده اند و رعایت آنها الزامی است.
مکان های با دید ناکافی یا جلوی پل ها و درگاه ها
دور زدن در مکان هایی که دید کافی به خودروهای روبرو یا عقب وجود ندارد، خطرناک و ممنوع است.
قوانین دور زدن از روی خطوط راه ها
علامتگذاری طولی جاده، زبان مشترک رانندگان است. قبل از اقدام به دور زدن، به خط وسط جاده توجه کنید:
خط ممتد (یک یا دو خط)
این خط را نمیتوان قطع کرد؛ گردش یا سبقت گرفتن از روی آن ممنوع است.
خط بریده (خط منقطع)
اجازه گردش، سبقت و تغییر مسیر را میدهد، اما راننده باید با احتیاط کامل و رعایت حق تقدم عمل کند.
خط ترکیبی (یک خط ممتد در کنار خط بریده)
فقط رانندگانی که در سمت خط بریده حرکت میکنند، حق عبور یا گردش دارند؛ راننده‌ای که در سمت خط ممتد است، نباید از آن عبور کند.
قبل از دور زدن، اگر خط وسط جاده ممتد باشد یا خط ترکیبی و بخش ممتد سمت شما قرار گرفته باشد، باید از دور زدن صرف‌نظر کنید.
برای آموزش کامل خطوط راه ها به بخش خط کشی راه ها مراجعه کنید .
قوانین و روش انجام دور یک فرمان و دور دو فرمان
شرایط اجرای دور یک فرمان
«دور یک فرمان» یعنی اینکه خودرو با یک حرکت فرمان به عقب برنگردد و در یک مرحله دور کامل بزند. این روش تنها تحت شرایط زیر مجاز است:
خیابان حداقل ۱۲ متر عرض داشته باشد
در خیابان های باریک، این نوع دور زدن ممکن است خودرو را وارد لاین مقابل کند.
خیابان یکطرفه نباشد
خیابان یکطرفه نباشد و خط وسط آن ممتد نباشد.
در محدودهٔ تقاطع (۱۵ متر قبل و بعد)
در محدودهٔ تقاطع (۱۵ متر قبل و بعد) یا روی خط عابر پیاده انجام نشود.
روش انجام دور یک فرمان
پس از اطمینان از آزاد بودن مسیر و رعایت حق تقدم، راهنمای سمت چپ را روشن کنید، سرعت را کم کنید و به آرامی فرمان را تا انتها بچرخانید. در حین گردش، با کنترل کلاچ و گاز با سرعت کم حرکت کنید تا چرخی در خطوط ممنوع قرار نگیرد. بهتر است حرکت «لاکپشتی» داشته باشید و از توقف ناگهانی بپرهیزید.
شرایط اجرای دور دو فرمان
وقتی عرض خیابان کمتر از ۱۲ متر باشد یا امکان دور زدن با یک فرمان وجود نداشته باشد، باید از روش «دور دو فرمان» استفاده کنید. شرایط ممنوعیت برای دور دو فرمان همان شرایط دور یک فرمان است (عدم وجود خط ممتد، خیابان دوطرفه، خارج از محدوده تقاطع و دور از پیچ‌ها).
روش انجام دور دو فرمان
حالت اولیه
خودرو را به سمت راست جاده هدایت کرده و در کنار جدول یا شانهٔ راه توقف کنید. راهنمای سمت راست را روشن کنید تا سایر رانندگان از قصد شما مطلع شوند.
آمادگی برای گردش
پس از توقف، راهنمای سمت چپ را فعال کنید و از پشت و جلوی خودرو وضعیت ترافیک را بررسی نمایید. اگر مسیر امن است، به آرامی با چرخاندن فرمان به سمت چپ به وسط خیابان حرکت کنید تا جلوی خودرو نزدیک جدول سمت مقابل قرار گیرد.
حرکت رو به عقب
هنگامی که جلوی خودرو به جدول نزدیک شد، فرمان را به سمت راست برگردانید و به آرامی عقب بروید تا قسمت عقب خودرو نزدیک جدول اولیه قرار گیرد. کنترل کلاچ و سرعت بسیار کم (همان حرکت «لاکپشتی») اهمیت زیادی دارد.
تکمیل گردش
مجدداً فرمان را به سمت چپ بچرخانید و با حرکت رو به جلو دور کامل را به پایان برسانید. در تمام مراحل، حتماً مسیر را کنترل و حق تقدم عبور دیگران را رعایت کنید. اگر در هر مرحله خودرویی نزدیک شد، عملیات را متوقف کنید و به آن حق تقدم بدهید.
اگر در هنگام دور زدن با خودرویی برخورد کنید، قانون شما را مقصر میداند؛ زیرا هنگام دور زدن، شما در حال خروج از مسیر فرعی به اصلی محسوب میشوید.
روش دور زدن در راه های یکطرفه و دوطرفه
دور زدن در راه های دوطرفه
قبل از گردش، خودرو را به منتهی‌الیه سمت راست جاده و روی شانهٔ راه هدایت کنید و متوقف شوید. سپس پس از بررسی کامل ترافیک و روشن کردن راهنمای سمت چپ، دور بزنید
دور زدن در راه های یک طرفه
در خیابان های یکطرفه، برای گردش باید ابتدا خودرو را به سمت چپ مسیر ببرید و راهنمای چپ را روشن نگه دارید. سپس در بریدگی مجاز یا تقاطع با رعایت حق تقدم، دور بزنید. در یکطرفه ها به هیچ وجه اجازهٔ دور زدن از وسط خیابان وجود ندارد مگر علائم و بریدگی ها آن را مجاز اعلام کنند.
قوانین گردش به راست پشت چراغ قرمز
در صورت وجود تابلو گردش به راست مجاز است در غیر این صورت ممنوع است
قوانین گردش به راست در تقاطع‌هایی که مسیر جداگانه گردش به راست به‌وسیله جدول یا خط‌کشی تعبیه نشده است، در هنگامی‌که چراغ راهنمایی و رانندگی قرمز است، رانندگانی که قصد گردش به راست داشته باشند در صورت نصب تابلوی ویژه‌ای که گردش به راست را مجاز اعلام می‌نماید، می‌توانند از منتهی‌الیه سمت راست راه و با رعایت احتیاط و حق تقدم عبور وسایل نقلیه و پیادگانی که با چراغ سبز در حال عبور می‌باشند. وارد راه مجاور سمت راست شوند.
اگر تازه رانندگی را شروع کرده‌اید، حتماً با تقاطعها و چراغ‌های راهنمایی روبه‌رو میشوید. یکی از سوالات متداول این است که آیا وقتی چراغ قرمز است، می‌توانیم به راست بپیچیم یا نه؟
جواب این است: اگر در تقاطع، مسیر یا خط جداگانه برای گردش به راست وجود ندارد و چراغ قرمز است، شما فقط در صورتی اجازه دارید به راست بپیچید که تابلوی مخصوصی نصب شده باشد و روی آن نوشته شده باشد «گردش به راست آزاد است». در این حالت باید:
- از سمت راست‌ترین بخش خیابان حرکت کنید؛
- خیلی با احتیاط بپیچید؛
- به عابرین پیاده و خودروهایی که با چراغ سبز در حال عبور هستند حق تقدم بدهید و راه آنها را قطع نکنید.
پس اگر تابلوی اجازه گردش به راست وجود ندارد، باید پشت چراغ قرمز بایستید و حق گردش ندارید. همیشه اول ایمنی و احترام به قوانین مهم است!
گردش و دور زدن در تقاطع های دارای دو چراغ راهنما
برخی تقاطع ها عبور خودرو ها را بوسیله دو چراغ کنترل میکنند . در صورتی که چراغ اصلی قرمز ولی چراغ گردش به راست سبز بود می توانید با رعایت نکات ایمنی اقدام به گردش راست نمایید.
علائم مهم و دستوری برای دور زدن ایمن در تقاطع ها
دور زدن در خیابان‌ها یکی از اقدامات رایج رانندگی است که بسته به استفاده یا عدم استفاده از چراغ راهنمای خودرو، باید با دقت و مطابق قوانین انجام شود.
استفاده صحیح از چراغ راهنما نه تنها ایمنی شما و دیگران را افزایش میدهد، بلکه از سردرگمی رانندگان دیگر جلوگیری میکند. در این بخش، به تفاوت‌های دور زدن با چراغ راهنما و دور زدن بدون آن می‌پردازیم تا با رعایت اصول ایمنی، این مانور را به درستی انجام دهید.
علامت دادن برای گردش با چراغ راهنما
رانندگانی که قصد گردش به راست یا به چپ یا توقف یا تغییر مسیر را دارند مکلف‌اند از فاصله حدود ۱۰۰ متر مانده به محل گردش یا توقف به‌وسیله چراغ راهنمایی به ترتیب زیر علامت دهند:
الف- برای گردش به راست، چراغ راهنمای سمت راست وسیله نقلیه را روشن کنند.
ب- برای گردش به چپ، چراغ راهنمای سمت چپ را روشن نمایند.
علامت دادن برای گردش با دست
در صورتی که چراغ های راهنمای خودرو به هر دلیل قابل استفاده نباشند، راننده خودرو موظف است بر اساس تصویر زیر در حین گردش به چپ و راست با دست علامت دهد و دیگر کاربران راه را از نیت خود آگاه سازد.
الف- برای گردش یا تغییر مسیر به راست، دست چپ را به‌طرف بالا نگهدارند.
ب- برای گردش یا تغییر مسیر به چپ، دست چپ را به‌طور افقی نگهدارند.
نکات ایمنی در هنگام گردش
کاهش سرعت و کنترل فرمان
هنگام نزدیک شدن به تقاطع یا محل دور زدن، سرعت خود را کاهش دهید و هر دو دست را روی فرمان قرار دهید. اگر مجبور شدید برای گردش منتظر بمانید، فرمان را در حالت مستقیم نگه دارید؛ چون چرخاندن فرمان در حالت توقف و برخورد از عقب میتواند شما را به لاین مخالف پرتاب کند.
توجه به عابرین پیاده و دوچرخه سواران
هنگام گردش به راست یا چپ، مراقب عابرین، موتورسیکلت ها و دوچرخه ها باشید. قبل از گردش حتماً آینه ها را بررسی کنید.
از سبقت گرفتن یا دور زدن همزمان خودداری کنید
از سمت راست وسیله ای که در حال گردش به چپ است سبقت نگیرید؛ این کار خطرناک و خلاف قانون است. همچنین هرگز همزمان با وسیله دیگری در یک محل تنگ دور نزنید.
علائم ممنوعیت را جدی بگیرید
همیشه به تابلوهای «گردش ممنوع»، «دور زدن ممنوع»، «ورود ممنوع» و سایر علائم توجه کنید. این علائم معمولاً به دلیل خطرهای پنهان (مثل کمبود دید، شیب یا ترافیک زیاد) نصب شده اند.
استفاده از دنده مناسب
هنگام دور زدن از دنده یک یا عقب استفاده کنید و با استفاده از نیم کلاچ، سرعت را کنترل کنید. حرکت با دندهٔ بالا موجب لرزش و خاموش شدن خودرو یا از دست دادن کنترل میشود.
گردش صحیح و ایمن نتیجهٔ ترکیبی از رعایت قوانین، توجه به علائم، و مهارت در کنترل خودرو است. عدم رعایت حق تقدم، عدم استفاده از چراغ راهنما و دور زدن در محل های ممنوع، از عمده ترین عوامل وقوع تصادف محسوب میشود. رانندگان باید همیشه پیش از گردش، از ۱۰۰ متر قبل با روشن کردن چراغ راهنما مقصد خود را اعلام کنند، سرعت را کاهش دهند و به موقعیت سایر خودروها و عابرین توجه نمایند. خطوط جاده، تابلوها و علائم، به ویژه خطوط ممتد و تابلوهای دور زدن ممنوع، حریم هایی هستند که عبور از آنها میتواند خطرناک و جریمه برانگیز باشد. به خاطر داشته باشید که در صورت وقوع حادثه حین دور زدن، رانندهٔ در حال گردش مسئول شناخته میشود؛ بنابراین آرامش، دقت و رعایت حق تقدم کلیدهای اصلی برای گردش امن و قانونی اند.
حدود ۱۰۰ متر قبل از تقاطع
۱۵۰ متر قبل و بعد از پیچ، سربالایی، پل و تونل در جاهایی که میدان دید کافی نیست، دور زدن در فاصله ۱۵۰ متری ممنوع است. این قانون برای جلوگیری از برخورد با وسیل های است که از روبه رو میآید.
خیر، خط ممتد یا دو خط ممتد حکم دیوار را دارد و عبور از روی آن و دور زدن ممنوع است.
خودرو را به منتهی الیه سمت چپ ببرید و پس از روشن کردن راهنمای چپ، در بریدگی یا تقاطع مجاز گردش کنید. آیین نامه میگوید در راه های یکطرفه باید به سمت چپ خیابان حرکت و سپس با رعایت حق تقدم به چپ گردش کرد.
با استفاده از دست، طبق آیین نامه، رانندگانی که چراغ راهنما ندارند باید برای گردش به راست، دست چپ خود را عمودی بالا نگه دارند و برای گردش به چپ، دست چپ را افقی نگاه دارند.
مقصر غالباً رانندهٔ در حال دور زدن است. در صورت تصادف هنگام دور زدن، رانندهٔ در حال گردش مسئول شناخته میشود زیرا او در حال خروج از مسیر فرعی به اصلی است و باید حق تقدم دیگران را رعایت میکرد.
خیر، دور زدن و عقب رفتن در آزادراه ها و بزرگراه ها ممنوع است و تنها در سایر راه ها در صورت ضرورت و با احتیاط مجاز است.
خطوط بریده (منقطع) خطوط منقطع به راننده اجازهٔ تغییر مسیر، سبقت و دور زدن را میدهند، اما این کار باید با رعایت احتیاط و حق تقدم صورت گیرد.
دور یک فرمان با یک حرکت کامل انجام میشود و به خیابان عریض تر (حداقل ۱۲ متر) نیاز دارد؛ دور دو فرمان شامل حرکت رفت و برگشت و استفاده از دنده عقب است. در تقاطع های بدون علائم، وسیله ای که مستقیم حرکت میکند بر خودرو در حال گردش به چپ مقدم است. همچنین در چهارراه های هم عرض و فاقد علائم باید به خودروی سمت راست حق تقدم داد.
گواهیتو | تجربه شیرین گواهینامه گرفتن